- تحقيق درباره زندگينامه كامل حضرت علي (عليه السلام)
فهرست مطالب
مقدمه
منابع براي تاريخنگاري زندگي علي
نامها و عناوين
تولد و دودمان
در مكه
كودكي
اسلامآوردن
مهاجرت به مدينه
در مدينه
در هنگام حيات محمد
زندگي خانوادگي
در جنگها
غدير خم
جانشيني محمد
پس از مرگ محمد تا پيش از خلافت
دوران خلافت ابوبكر
مصحف علي
دوران خلافت عمر
دوران خلافت عثمان
برگزيدهشدن به خلافت
جنگ جمل
در كوفه
جنگ صفين
حكميت و خوارج
شورش ايرانيان
سال آخر خلافت
كشتهشدن
مقبره
ديدگاهها دربارهٔ علي
ديدگاه مسلمانان
ديدگاه شيعه دوازده امامي
ديدگاه علي اللهي
ديدگاه غير مسلمانان
ديدگاه آكادميك
ساير ديدگاهها
همسران و فرزندان
فصاحت و بلاغت
ثروت و توليدمقدمه
علي بن ابيطالب ملقب به اميرالمؤمنين در بين مسلمانان و امام علي در بين شيعيان، زاده ۱۳ رجب ۲۴ پيش از هجرت مصادف با ۱۷ مهر ۲۲ سال پيش از مبدا خورشيدي و درگذشته ۲۱ رمضان ۴۰ هجري قمري برابر ۸ بهمن ۳۹ خورشيدي است. امام اول مسلمانان شيعه و چهارمين خليفه مسلمانان سني مذهب است. او بين سالهاي ۳۵ تا ۴۰ هجري قمري برابر با ۶۵۶ (ميلادي) الي ۶۶۱ (ميلادي) خليفهٔ مسلمانان بود. وي پسرعمو، داماد و از نزديكترين صحابي محمد (پيامبر اسلام) و از اهل بيت وي و همسر فاطمه زهرا بود. پدر او ابوطالب فرزند عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود؛ بنابراين علي از هر دو طرف هاشمينسب است. بنابر روايات، محمد او را به برادري خود برگزيد و با او پيمان برادري بست. همچنين او نخستين فردي است كه فرمانبردار آيين محمد شد و به اسلام گرويد.]. محمد در بازگشت از حجة الوداع عبارت «هر كه من ولي او هستم، اين علي ولي اوست.» را به زبان آورد؛ اما مقصود اين عبارت مورد اختلاف شيعه و سني قرار گرفت. شيعيان بر اين اساس معتقد به نصب امامت و خلافت در خصوص علي شدند و اهل سنت آن را به معناي دوستي و محبت علي تفسير ميكنند.
پس از مرگ محمد و در ماجراي انتخاب جانشين او، جمعي از انصار در سقيفه بنيساعده گرد آمدند. سرانجام اهل سقيفه تصميم بر خلافت ابوبكر گرفتند. علي بن ابيطالب در ابتدا از بيعت با ابوبكر سرباز زد؛ ولي سرانجام پس از شش ماه با ابوبكر بيعت كرد.
علي در دوران خلافت سه خليفهٔ اول در جنگها شركت نميكرد و جز در انتخاب خليفهٔ سوم فعاليت سياسي نداشت. البته هر گاه خلفاي سه گانه ميخواستند، در امور ديني، قضايي و سياسي به آنها مشورت ميداد.
او پس از كشته شدن عثمان به عنوان چهارمين خليفهٔ مسلمانان انتخاب شد. دوران خلافت او با جنگهاي داخلي بين مسلمانان و شورش ايرانيان مصادف بود. او سرانجام در مسجد كوفه به ضرب شمشير يكي از خوارج به نام ابن ملجم مرادي كشته شد.منابع براي تاريخنگاري زندگي علي
دربارهٔ زندگاني علي، گزارشهاي فراواني در متون تاريخي آمدهاست؛ چنانكه منابع اسلامي پس از محمد، بيشترين حجم مطلب را به زندگي او اختصاص دادهاند. از اين جهت كه شخصيت علي براي مسلمانان (اعم از شيعه و سني) داراي اهميت مذهبي، سياسي، فقهي و روحاني است، زندگي او به طرق مختلف تحليل و تفسير شده و اسناد تاريخي موجود نيز تحت تاثير ملاحظات فرقهاي قرار گرفتهاند. بسياري از منابع اوليهٔ اسلامي تا حدي نسبت به علي رنگ تعصب -در برخي موارد مثبت و در برخي موارد منفي- گرفتهاند.
بخشي از منابع براي تاريخنگاري زندگي علي مشابه منابع براي تاريخنگاري زندگي محمد مانند قرآن، ابن هشام، واقدي و طبري است.
دانشمندان غربي پيشين، غالباً به روايات و گزارشهاي گرد آمده در دورههاي بعد از اسلام متمايل بودند كه شيعه و سني با توجه به مواضع مذهبي شان بيشتر به روايت آنها تمايل داشتهاند. برخي محققان بر اين باورند كه اين روايات، ساختگي هستند. اين ديدگاه سبب شده كه بسياري از روايات قطعي نيز به علت متواتر بودنشان در دورههاي بعد از اسلام، جعلي تلقي شوند. لئون كائتاني گزارشهاي تاريخي منسوب به ابن عباس و عايشه را عمدتاً ساختگي ميپندارد؛ در حالي كه روايات بدون سند گزارش شده توسط تاريخ نويسان اوليه مانند ابن اسحاق را معتبر ميداند. ويلفرد مادلونگ اين ديدگاه را كه تنها روايت شدن در «منابع اوليه» را ملاك درستي روايات بدانيم و بخش اعظمي از روايات را به بهانهٔ اينكه بعدها توسط شيعه و سني نقل شدهاند، جعلي تلقي كنيم، رد كردهاست. به گفتهٔ وي، اين ديدگاه كائتاني بي اساس است. مادلونگ و برخي از مورخان، روايات نقل شده در دورههاي بعد را به خودي خود رد نميكنند؛ بلكه ملاك آنها براي درستي اين روايات، سازگار بودن آنها با ديگر حوادث روايت شده است.
هنگامي كه مقاله و مقاله نويسي بين مسلمانان جا افتاد، جزوه و مقالات متعددي بين سالهاي ۷۵۰ و ۹۵۰ ميلادي نوشته شد. به گفتهٔ رابينسون، حداقل ۲۱ گزارش مجزا دربارهٔ نبرد صفين تشكيل شدهاست. ابومخنف، يكي از نويسندگان مشهور اين دوره بود كه سعي كرد تمام اين گزارشها را جمع آوري كند. مورخان قرن ۹ و ۱۰ ميلادي روايات در دسترس را جمع آوري، انتخاب و مرتب كردند. با اين حال، بسياري از اين جزوهها و مقالات وجود ندارد؛ به جز چند تايي كه بعداً در آثاري مانند تاريخ الرسل و الملوك محمد بن جرير طبري مورد استفاده قرار گرفتهاند.
نامها و عناوينمتقارن نمايي كه با چرخش ۱۸۰ درجه اي نام علي را به محمد تبديل مي كند.
نامها و عناوين مختلفي در سنت اسلامي به علي نسبت داده شدهاست كه برخي از منعكس كننده ويژگيهاي شخصي او و برخي مشتق شده از قسمتهاي خاصي از زندگي او است. عناوين عبارتند از ابوالحسن، ابوتراب، مرتضي، اسدالله («شير خدا»)، حيدر («شير»)، و به طور خاص در ميان شيعه – اميرالمومنين و مولي المتقين.
تولد و دودمان
او در روز جمعه سيزدهم رجب سال سيام عامالفيل مطابق با ۵۹۹ ميلادي (ده سال قبل از بعثت محمد) در مكه و بنابر روايات در مسجدالحرام و درون كعبه بهدنيا آمد.∗
عبدالحسين اميني در كتاب الغدير روايات اسلامي را نقل ميكند كه مادر او فاطمه بنت اسد هنگامي كه به علي حامله بود، به طواف خانه خدا اّمد و در آن حال دچار درد زايمان شد. او از پروردگار كعبه ياري خواست. ناگهان ديوار كعبه شكافت و وي به درون خانه خدا داخل شد و در اّن جا «علي بن ابي طالب» را به دنيا آورد.
تا امروز بهدنياآمدن هيچ فردي در كعبه بجز علي، در تاريخ ثبت نشدهاست.
یکشنبه ۱۹ آذر ۹۶ | ۲۲:۱۷ ۲۸ بازديد